SÆRVOLL

Frå OS SOGA III side 116 – 131

40. SÆRVOLL

Namnet er det gamle sævarvollr, sjøvollen eller vollen ved sjøen, og hev same tydingi som Særvoll i Strandvik. 

Uttale: Sæ’rvødl.  

Skrivemåtar: Sæuarvollum (1320), Sewerwold (1518), Seferual (1519), Sesual (1519), Seruoldt (1563), Særuoldt, Seeruold, Seuold, Særvold (1643), Serwald, Serwolduold, Sefferuoll, Sellurrwolld, Søruold. 

Garden ligg på vollane nedan- og sunnanfyre Tuen og Grindevoll, ned imot viki som stikk inn på nordsida frå Hauglandsosen.  I eldre tider var garden i bondeeiga, og Elling Gjøn, Johannes Lygre og Olav Molda åtte garden i 1640 – 50 åri.  Det eine bruket vart framleis ått av bønder, s. br. 1, men dei tvo andre bruki vart kjøpte av prosten Garmann i 1680 åri.  Presteætti Leganger, som arva etter Garmann, åtte dei tvo bruki tildess dei vart selde ved auksjonen etter Johan Leganger i 1796.  Eine bruket vart då kjøpt av bygslemannen, medan det andre gjekk til ein som heitte Adam Merileas.  Han selde att til Engjel Hansen i Kvalesund, som var eigar til bygslemannen kjøpte sjølv i 1860. 

Or gamle matriklar og teljingar: 

1668: Saar 4 stadtztønder, afler 20 smale tdr., lidet brendeved med ringe fæhagge, hafe en part i Høllens sildevoeg.  Nest øfuer i same jord anuiste Hr. Jens Laass et støche jord Kirchen tilkomer, som bonden isteden for it støche nest synden for liggende i Wiggen til en husmand for Her Jens hafe der imod opiat.  
1723: Furre og olderskoug til fornøden brændeved, ingen sætter, een liden flomqvern til huusfornødenhed, ellers intet fiskerie.  Letvinden, god jordart og temmelig god korn jord.  
1865: Har 17 maal dyrket ager og eng, hvoraf 8 godt, 3 middels og 6 slet, har 62 maal naturlig england, hvoraf 16 maal godt, 22 middels og 24 slet, af englandet kan 3 – 4 maal dyrkes.  Har skog til husbrug og en bruger kan sælge furu for 6 spd., 1 bruger har kun brændeved, bruger nu ikke lyng, 1 brug er middels og 2 letbrugte, er almindelig drevet. 

Busetnad og buskap.  

	Hus-	Menne-	Hes-	Stor-	Sma-	Gjei-	Svin.	Utsåd		Utsåd
	lydar.	skje.	tar.	fe.	ler.	ter.		korn.		poteter.
1657	3			10
1668	3			18				4	tun
1723	2		2	15				8	»
1800	3	16
1835	4	23	1	15	18		2	8	»	7	tun.
1865	5	23		25	37		3	12	»	12	tun.
1900	8	31	2	20	38		8	9,5	hl.	31,5	hl.
1920	6	28	2	13	26		4	10	mål	8	mål
1930	6	27	2	14	41		2	2,2	»	8	»
1939			2	21			3		»	4,8	»

Ved teljingane av buskap og utsåd i 1835 og 1900 vart ogso Særvollsviki rekna med under Særvoll. 

SÆRVOLL 1. 

Haldor pa Sefferual og Radmond pa Seaual (Haldor og Raamund Særvoll) var brukarar på garden i 1519 og er dei fyrste som me finn namngjevne på garden.  Um dei brukte garden ihop eller hadde kvar sitt bruk veit me ikkje.  Likeins som på Storum var her tvo brukarar på garden i 1519 og berre ein seinare på hundradåret.  Ein kunde difor tru at garden ikkje var skift enno, men at Haldor og Raamund var far og son som brukte jordi ihop. 

Ola Særvoll var brukar i 1563.  Han var ein vyrd mann i bygdi, og som lagrettemann var han med og sagde dom i den namngjetne laksesaki i 1569, s. O. B. I 217.  Ola brukte heile Særvoll.  Korlenge han hadde garden, veit me ikkje. 

Anders Særvoll var brukar i 1591 og hadde heile garden likeins som Ola.  Anders åtte sjølv ein niandepart av garden og var ein av dei 3 – tre – bøndene i Os som då kunde kalla seg «sjølveigarar».  Han let garden frå seg i 1603, men livde og betalte skatt og tiend i fleire år seinare. 

Asbjørn Særvoll vart brukar i 1603.  Sume tider er han skriven for Andbjørn, og kva rette namnet var er uvisst.  Han hadde heile Særvoll til 1610 då garden vart skift i 3 bruk på ein gong.  Me finn ikkje Asbjørn nemnd seinare. 

Eivind Særvoll stend skriven som brukar her i 1610, men me finn han nemnd berre det eine året. 

Tord Særvoll vart brukar i 1611.  Han sat tolleg godt i det dei fyrste åri, men det gjekk nedover med han, og i dei siste åri lagde han berre ein liten husmannskatt.  Tord hadde bruket til 1624. 

Johannes Særvoll bygsla bruket i 1625.  Det gjekk same vegen med han som med Tord.  Han greidde seg godt dei fyrste åri, men det gjekk nedover, og tilslutt vart han rekna millom husmennene i bygdi.  Truleg var han hélseklein, for han hadde vaksen dreng på bruket, og det hende sjeldan på so små bruk som Særvollsbruki var då nett etter skiftingi.  Han let bruket frå seg alt i 1633, men livde til ikr. 1660.  Han var ein vyrd mann i grendi og var lagrettemann so seint som ut i 1650 åri. 

Me veit ikkje meir um dei nemnde brukarane på garden enn det som her er sagt.  Kvar dei var frå, veit me ikkje, og me kjenner heller ikkje ætti åt nokon av dei. 

Markus Særvoll vart brukar etter Johannes.  Han hadde fyrr vore dreng eller styrar på Molda og budde som dei andre drengjene der i Moldadalen, s. Molda 1.  Han vart gift på Molda i 1621, men kven kona hans var, veit me ikkje.  I 1634 bygsla han bruket her på Særvoll og vart skys-skaffar i Osbygdi frå 1638.  Av borni kjenner me berre dotteri Brita, s. n., og sonen Størk, f. ikr. 1634, s. br. 4.  Markus døydde i 1643. 
Ekkja etter Markus hadde so bruket ein nokre år. 

Arne Arneson, f. ikr. 1620, vart i 1646 gift med Brita Markus dtr. Særvoll, f. ikr. 1628, og bygsla bruket etter vermori.  Arne var truleg son åt Arne Bjånes.  Av borni kjenner me: Marta, f. ikr. 1648, s. n., Kristi, f. ikr. 1650, d. ug. 1700, Brita, f. ikr. 1652, g. 1677 Mons Storum, s. S. 1, Ingeborg, f. ikr. 1655, ug., Kari, f. ikr. 1660, g. 1687 Elling indre Lekven, s. i. L. 3.  Arne kom upp i mange vandskar.  Same året som han kom til Særvoll brann heile tunet upp, og alle husi måtte byggjast upp frå nytt av.  Det vart tungt for Arne å greida sin part av kostnaden og arbeidet.  Ein dag i 1654 kom Vinsjans Presthus, som var dreng hjå stiftsskrivar Anders Michelsen, og krov skyss.  Arne stod nett og lagde salen på hesten sin, då han skulde på ei onnor ferd, og vilde ikkje skyssa.  Vinsjans gav Arne ein lusing for tverrskapen, og Arne tok då ei tofta og duste til den andre «saa at han faldt saa godt som død til jorden».  For dette fekk Arne ei sver bot på 7 dalar (3 kuverd).  I 1660 åri kom Særvollsmennene i strid um fisket i Særvollsbekken, og ein dag ut på sumaren 1668 bar det ihop med dei.  Det gjekk mest ut over Arne som fekk ein stor part av det lange skjegget sitt avrive, og då futen stemnde alle karane til tings um hausten for å svara for leiken lagde Arne dei avrivne skjeggdottane på tingbordet, til prov på at det var han som hadde lide skaden i basketaket.  Arne døydde i 1677 medan Brita livde til 1703. 

Johannes Sveinson Askvik, f. 1656, vart i 1678 gift med Marta Arnes dtr. Særvoll, f. ikr. 1648, og bygsla bruket etter verfaren.  Marta døydde ikr. 1705, og Johannes gifte seg att straks med Brita Lars dtr. Storum, f. 1668.  Born: Arne, f. 1682, g. 1711 Kari Nils dtr. Krokeid frå Fana, b. Krokeid, s. F. B. 607, Mons, f. 1684, g. 1717 Kari Sørstrønen, s. Nordstrønen 3, Ola, f. 1689, Brita, f. 1691, ug., Svein, f. 1694, Kristi, f. 1709, g. 1741 Lars Lunde, s. L. 3.  3 born døydde unge.  Sonen Ola var med i ufreden 1709 – 18 og kom ikkje att, so han fall truleg i krigen.  I 1715 måtte ogso sonen Svein ut, og heller ikkje han kom att frå ufreden.  Johannes åtte ein liten part i bruket sitt, likeins som fyremannen hadde gjort, men han sat sverande tungt i det og måtte selja parten i gardsbruket.  Etter 1700 vart han rekna for reint fatigmann.  Han døydde i 1714. 
Ekkja Brita Lars dtr. hadde so bruket eit par år. 

Anders Larsson nedre Rød, f. 1692, gifte seg i 1716 med ekkja Brita Lars dtr. og vart brukar her.  Han var dreng på Ferstad fyrr han gifte seg.  Brita døydde i 1727, og Anders gifte seg att i 1730 med Marta Jakobs dtr. indre Haugland, f. 1703.  Born: Lisbet, f. 1731, g. 1755 Peder Arneson Krokeid frå Fana, b. Krokeid, s. F. B. 607.  Anders sat like smått i det som fyremannen.  Han døydde alt i 1733, og ekkja gifte seg att året etter med Ola Røttingen, s. R. 2. 

Peder Abrahamson Haukanes frå Samnanger, f. 1708, bygsla bruket etter Anders.  G. 1732 Synneva Ols dtr. Svensdal frå Samnanger, f. 1714.  Dei fekk 6 born, men 4 av dei døydde unge.  Tvo søner, Ola, f. 1735, og Rasmus, f. 1741, var i live då huslyden reiste frå Særvoll.  I 1745 flutte Peder til Mobergslien og bygsla eit bruk der, s. M. 2.  Men han flutte straks frå Mobergslien att og vart sidan gatevaktar i Bergen. 

Didrik Madsson, f. ikr. 1700, og kona Gunhild Steffens dtr., f. ikr. 1704, flutte til Særvoll i 1745 og tok bruket.  Dei hadde med seg tvo born då dei kom til Særvoll: Massi, f. ikr. 1739, ug., b. Bergen, og Peder, f. 1743, s. n.  Dei fekk ogso tvo born seinare, Mari, f. 1745, g. 1775 Jon Skjeie, s. S. 3, og Brita, f. 1750, s. br. 3.  Kvar Didrik og Gunhild var frå, og kvar dei hadde vore busette fyrr, veit me ikkje. 
Didrik kjøpte bruket i 1745, men han hadde ikkje pengar, og det meste av kjøpesummen lånte han av Hans Hatvik som tok pant i bruket for pengane.  Nikolai Hatvik arva pengekravet etter Hans, og då Didrik døydde fekk Nikolai skøyte på 2/3 av bruket istadenfor pantet.  Didrik sat smått i det, og skuldi var større enn eiga hans då han døydde i 1755. 
Ekkja Gunhild Steffens dtr. hadde so bruket nokre år. 

Jørgen Pederson ytre Haugland, f. 1737, vart i 1758 gift med ekkja Gunhild Steffens dtr. og bygsla bruket av Nikolai Hatvik som no var eigar.  Gunhild døydde i 1779, og året etter gifte Jørgen seg att med Marta Ols dtr. Tveit, f. 1734, som var ekkja etter Hans ytre Haugland, s. y. H. 9.  Frå 1766 brukte Jørgen jordi saman med styksonen og med den nye brukaren, s. n., men ikr. 1788 flutte han frå Særvoll og busette seg i Sørstrønen, s. S. 6.  Ein finn meir um han der. 

Peder Didrikson Særvoll, f. 1743, kjøpte bruket i 1766 for 72 dalar, og hadde det saman med stykfaren.  G. 1770 Magdela Peders dtr. ytre Haugland, f. 1747, som var syster åt stykfaren Jørgen Pederson.  Born: Gunhild, f. 1772, d. ung, Guro, f. 1775, g. 1795 Lars Halhjem, s. H. 3.  Peder hadde ikkje pengar til jordkjøpet og lånte fyrst heile kjøpesummen.  Men han var ein drivande kar og betalte so mykje på skuldi at ho i 1772 var komi ned i 50 dalar.  Han lånte då desse pengane hjå madam Møllerup mot 4 prosent renta.  Peder døydde alt i 1777. 

Jens Hansson Rongestveit frå Hålandsdalen, f. 1745, vart i 1778 gift med ekkja Magdela Peders dtr. og fekk skøyte på bruket.  Magdela døydde i 1796, og Jens gifte seg att året etter med Herborg Lars dtr. Bolatad frå Hålandsdalen, f. 1750.  Born: Kari, f. 1779, d. ung, Hans, f. 1782, s. n.  Jens hadde bruket saman med den fyrre brukaren Jørgen Pederson, som elles var verbror hans, til dess Jørgen flutte til Sørstrønen ikr. 1788.  Jens sat etter måten godt i det.  Han døydde i 1822 og Herborg i 1835. 

Hans Jensson Særvoll, f. 1782, skøytte bruket etter faren i 1807.  G. 1812 Guro Anders dtr. Halhjem, f. 1785.  Av 9 born vaks 6 upp: Magdela d. e., f. 1808, g. 1835 Johan indre Moberg, s. i. M. 2, Jens, f. 1816, s. n., Magdela d. y., f. 1817, g. 1839 Anders Storum, s. Særvollsvik 1, f. 1821, g. 1851 Jørgen ytre Moberg, s. y. M. 4, Anders, f. 1823, g. 1858 Brita Lunde, s. L. 3, Herborg, f. 1826, ug., d. p. Lekven 1904.  Hans dreiv mykje med sjøen og greidde seg tolleg godt.  Ein dag i 1802 var Hans og faren ute på fiske.  Tvo Hauglandskarar, Ola Villumson og Jon Eivindson, låg då i ein båt burt under berget ved Klubbeeidet og fiska.  Berget ramla ut og knuste båten som gjekk til botnar med ein gong.  Hans og Jens Særvoll greidde å berga Hauglandsmennene og fekk seinare ei påskyning for dette.  Hans døydde i 1866 og kona i 1862. 

Jens Hansson Særvoll, f. 1815, skøytte farsbruket for 300 spd. i 1838 og brukte det saman med faren til 1850.  G. 1839 Anna Jons dtr. indre Moberg, f. 1815.  Born: Jon, f. 1845, s. n., Gurina, f. 1848, g. 1876 Ola Lepsøy, s. Lyssand 8, Hans, f. 1851, s. n., Tomas, f. 1854, smed, g. e. Johanna Johans dtr. Kuven (f. indre Moberg), b. Bergen.  3 born døydde unge.  Jens dreiv med sjøen likeins som faren.  Han døydde i 1897 og kona i 1900. 

Jon Jensson Særvoll, f. 1845, skøytte bruket etter faren i 1871.  G. 1870 Ragnhild Lars dtr. Søfteland, f. 1846.  Born: Anna, f. 1870, g. 1890 Johannes Heggland, s. H. 3.  Jon døydde alt i 1871. 
Ekkja Ragnhild Lars dtr. hadde so bruket eit par år. 

Hans Olson Storum, f. 1844, gifte seg i 1873 med ekkja Ragnhild Lars dtr. og vart brukar.  Born: Johanna, f. 1874, g. 1905 kommunearbeidar Jon Olson Vikebø frå Herdla, b. Bergen, Olina, f. 1878, g. 1907 kjørar Karl Monsson Leknes, b. Bergen, Larsina, f. 1885, d. 1892, Ola, f. 1889, s. br. 7.  Tvo gjentor døydde unge.  I 1880 flutte Hans frå bruket og tok eit nytt bruk på garden, s. br. 7, der ein finn meir um han. 

Hans Jensson Særvoll, f. 1851, kjøpte farsbruket sitt i 1880.  G. 1880 Torborg Helena Jokums dtr. Eltrevåg frå Sveio, f. 1856.  Born: Maria, f. 1880, Hanna, f. 1884, Anna f. 1886, Johanna, f. 1889, Hans, f. 1893.  Hans døydde alt i 1894, og ekkja flutta med borni attende til Sveio der dei sidan vart buande. 

Hans Andersson Særvollsvik, f. 1848, kjøpte bruket i 1894.  G. 1872 Gurina Anders dtr. Halhjem, f. 1848.  Hans hadde fyrr vore busett i Særvollsvik og flutte attende dertil då han let bruket her frå seg til sonen, s. n.  Sjå um Hans og huslyden hans under Særvollsvik 1. 

Hans Hansson Særvollavik, f. 1879, skøytte bruket etter faren i 1902.  G. 1908 Anna Kristina Lars dtr. Elholm frå Tysnes, f. 1883.  Born: Hans, f. 1910, trearbeidar, Lars, f. 1911, sjømann, no steinarbeidar, Gurina, f. 1912, sjukesyster, Martin, f. 1914, målar, Alfred, f. 1916, trearbeidar, Henrik, f. 1918, sjømann, Hanna, f. 1920, Anna f. 1924, Artur f. 1927, Magnhild, f. 1929.  Eit barn døydde tidleg.  Hans hev vore bøkkar og driv no med steinarbeid o. a. 

SÆRVOLL 2. 

Raamund Særvoll var brukar i 1519.  Um han hadde bruket åleine eller um han og Haldor Særvoll, s. br. 1, brukte heile garden ihop, veit me ikkje. 

Ola Særvoll hadde heile garden i 1563 og åri frametter, s. br. 1. 

Anders Særvoll hadde likeins heile garden til 1603, s. br. 1. 

Asbjørn Særvoll brukte garden frå 1603 til den vart skift i 1610, s. br. 1. 

Sæbjørn Særvoll vart fyrste brukaren her då garden i 1610 vart skift i 3 bruk.  Kvar Sæbjørn var frå, veit me ikkje.  I lista over dei osingane som måtte fara til Svinesund 1611 for å vera med i Kalmarufreden, stend nemnt Torbjørn Særvoll, men det gjeld tvillaust Sæbjørn.  Me finn ingen Torbjørn på Særvoll i dei dagar, og då Sæbjørn slapp å leggja skatt i 1611 og 1612, noko som er rimeleg um han var ute i ufreden, og han kjem med i skattelista året etter, so er det greidt at Torbjørn berre er ei feilskrift for Sæbjørn.  Han stod seg godt dei fyrste åri, men det gjekk nedover med han, og frå 1625 lagde han berre ein liten husmannskatt.  Av borni kjenner me Anna, f. ikr. 1610, s. ytre Haugland 1.  Sæbjørn hadde bruket radt til 1643. 

Peder Særvoll bygsla bruket i 1644.  Han var anten son åt Sæbjørn eller gift med ei dotter hans.  Kona heitte Magdela, og det er mest truleg at ho var dotter åt Sæbjørn.  Det vart smått for Peder som for dei andre mennene på Særvoll, då tunet brann upp i 1646.  I 1653 vart Peder ute for eit leidt uhende.  Kona hans var truleg død, og han fekk då eit barn med ei kvinna som var tremenningen hans.  Det var strengt forbode å gifta seg med eller få born med so nær ættling som tremenning, og både Peder og kvinna vart «for sin særdelis forbrydelse» dømde til å jagast or Bergenhus len (landlyste).  Alt det Peder åtte vart teke frå han, men det var ikkje svert mykje.  Det som futen fann var tvo gamle kjyr og tvo sauer til eit samla verde av 5 dalar, og høy, korn og ymse småting i huset til eit verde av 6 dalar.  Futen fekk ein dalar (½ kuverd) for at han gav Peder mat i dei 14 dagane då han sat fast fyrr domen fall. 

Ola Særvoll vart brukar då Peder vart jaga or bygdi.  Kona som heitte Anna Lars dtr. var truleg frå Lunde.  Kvar Ola var frå veit me ikkje.  Ola sat svert smått i det.  Det fanns korkje beist eller andre ting på bruket då futen hadde gjort reint bord etter Peder, og Ola hadde ikkje råd å kjøpa beist.  Han leigde seg difyr nokre kjyr av kyrkja og andre, i den tidi han hadde bruket.  Ola døydde alt i 1660. 

Anders Eivindson Lien, f. ikr. 1636, vart brukar då Ola døydde.  Han vart truleg då gift med ekkja etter Ola, Anna Lars dtr.  Ho døydde i 1670 og Anders gifte seg att med ei som heitte Magdela, f. ikr. 1638, men som me ikkje veit meir um.  Av borni kjenner me: Eivind, f. ikr. 1660, g. 1695 Brita Bø, s. Storum 1, Ola, f. 1666, g. 1696 Dordi Heggland, s. Midthus 1, Ingeborg, f. ikr. 1669, ug., Peder, f. 1672, g. 1701 Marta Borgen, s. indre Haugland 4, Kari d. e., f. 1675, d. ung, Kari d. y., f. 1678, g. 1710 Anders Skjeie, s. S. 3, Kristoffer, f. 1684, d. ug. 1715.  I skattelista for 1701 stend skrive at alle mann på Særvoll var «yderst fattige», og etter det me kann skyna hadde Særvoll då atter brunne upp.  Som nemnt under br. 1 var Anders med i det basketaket der Arne Særvoll miste noko av skjegget sitt.  I 1681 måtte Anders atter for retten.  Anders og Nils Særvoll var på båt ihop i vårsildfisket, og då dei ein morgon skulde trekkja garni sine fylgde garni åt Lars Berge, som var sette på same staden, med.  Særvollsmennene tok sildi av alle garn, og Lars Berge krov godtgjerdsla for sildetapet.  Karane forlikte seg, og saki fall burt.  Anders døydde i 1709 og Magdela i 1703. 

Anders Nilsson Særvoll, f. 1673, som hadde br. 3, bygsla ogso dette bruket, då Anders Eivindson fall burt.  Sjå um han under br. 3. 

Peder Johannesson Stranden frå Fusa, f. ikr. 1695, bygsla bruket i 1734.  G. 1728 Anna Knuts dtr. Øvredal, f. 1696.  Dei hadde ikkje born.  Peder dreiv med sjøen og greidde seg tolleg godt.  Han døydde alt i 1741. 
Ekkja Anna Knuts dtr. hadde so bruket eit par år. 

Nils Bårdson Skjeie, f. 1717, gifte seg i 1743 med ekkja Anna Knuts dtr. og vart brukar her.  Dei fekk ein son som døydde tidleg.  Nils vart heller ikkje gamall då han døydde alt i 1765. 
Ekkja Anna Knuts dtr. hadde so atter bruket eit par år. 

Lars Andersson ytre Haugland, f. 1736, bygsla bruket i 1767.  G. 1764 Agata Anders dtr. Øvredal, f. 1728, som var brordotter åt gamlekona i huset.  Born: Anders, f. 1768, g. 1794 Brita Storum, s. S. 2.  Lars dreiv med sjøen attåt gardsbruket, men sat berre so måteleg i det.  Det gjekk med Lars som med dei tvo fyremennene hans, han vart ikkje gamall på garden.  Han døydde alt i 1769. 

Lars Larsson indre Tuen, f. 1744, vart i 1770 gift med ekkja Agata Anders dtr. og bygsla bruket samstundes som han ogso bygsla Særvollsviki, s. d.  Dei fekk ein son, Lars, f. 1772, s. n.  Lars var fiskar og var saman med tvo av grannane sine ute på fiske den dagen i 1775, då oberst School kom og vilde ha skyss etter at han fyrst fåfengt hadde vore på Sundøy, s. O. B. II 449.  Særvollsmennene kom heim seint um kvelden, og då dei fekk vita at dei skulde ha skysst um dagen, reiste dei straks utover til Øyane der obersten skulde vera.  Då hadde obersten fenge seg annan skyss og var reist i fullt sinne, men «regimentsfeldtskjæren» (doktaren) var att, og dei skysste han vidare um notti.  Dette berga dei frå slike bøter som Sundøymennene fekk, men avdi dei hadde våga å vera ute på fiske når ein oberst kom tillands, so måtte dei leggja sakskostnadene med halvannan ort kvar.  Eit par år etter kom Lars skuldlaus burt i noko rot.  Han var verja for ein gut, og då guten døydde etter han vart vaksen utan at ein fann pengar hjå han, so gjekk pratet slik i bygdi at Lars hadde teke pengane.  Då osingane var i vårsildfisket vinteren 1778 vart dette tala um på alle båtar og i alle notlag.  Lars tok nokre av karane for retten, og halve Osbygdi, d. v. s. alle som hadde vore i vårsildfisket, vart stemnde som vitne.  Lars vart kjend skuldlaus, og ein mann frå Strøno måtte ut med 4 dalar avdi han hadde vore for laus i munnen.  Lars sat tolleg godt i det.  Han døydde i 1804 og kona i 1807. 

Lars Larsson Særvoll, f. 1772, kjøpte farsbruket i 1796 på auksjonen etter Johan Leganger som då åtte det.  I 1805 bygsla han Særvollsviki som faren hadde havt solenge hanlivde.  G. 1797 Magdela Pauls dtr. Hauge, f. 1765.  Av 5 born vaks 3 up: Agata, f. 1802, g. 1830 David indre Haugland, s. Kuven 4, Paul, f. 1805, s. n., Brita, f. 1807, g. 1834 Sander Nordstrønen, s. N. 10.  Lars dreiv fiske og greidde seg godt likeins som faren.  Han døydde i 1840 og kona i 1842. 

Paul Larsson Særvoll, f. 1805, skøytte farsbruket i 1834 for 80 spd.  G. 1837 Anna Ols dtr. Nordatrønen, f. 1815.  Born: Lars, f. 1839, s. n., Kristi, f. 1842, g. Lars Hordnes i Fana, b. Fana, Ola, f. 1844, skomakar, g. 1871 Brita Ols dtr. Håland frå Fusa, b. Bergen, Magdela, f. 1847, ug., b. Bergen, Anders, f. 1850, steinarbeidar, g. 1889 Bente Maria Peders dtr. Spildo frå Sund, b. Bergen, Brita, f. 1853, ug., tente hjå Ospresten Meyer so lenge han livde, Marta, f. 1861, d. ung.  Paul dreiv med sjøen likeins som forfederne.  Han døydde i 1884 og kona i 1881. 

Lars Paulson Særvoll, f. 1839, skøytte bruket i 1865 og vart brukar etter faren.  G. 1868 Ingeborg Ols dtr. Storum, f. 1836.  Born: Paul, f. 1870, s. n., Annanias, f. 1873, bygningsmann, ug., Olai, f. 1878, bøkkar, d. ug. 1904.  Lars var treskoarbeidar.  Han og kona døydde begge i 1907. 

Paul Larsson Særvoll, f. 1870, skøytte farsbruket i 1892.  G. 1895 Marta Jons dtr. ytre Tuen, f. 1868.  Born: Ingeborg, f. 1897, g. 1930 Ingvald ytre Tuen, s. y. T. 2, Anna, f. 1899, d. 1907, Jon, f. 1901, s. n.  Paul var murar og steinarbeidar, men hadde fyrr vore sjømann.  Han døydde alt i 1903. 
Ekkja Marta Jons dtr. hadde so bruket i nær 30 år. 

Jon Paulson Særvoll, f. 1901, skøytte bruket etter mori i 1932 og hev det no.  G. 1926 Petra Ivars dtr. Skjeie, f. 1905. 

SÆRVOLL 3. 

Tomas Særvoll vart fyrste mannen på dette bruket då det vart skild ut som serskilt bruk i 1610.  Kven Tomas var, veit me ikkje.  Han hadde bruket til 1618. 

Ola Særvoll vart brukar i 1619.  Um han var i ætt med Tomas, veit me ikkje.  Kona heitte Ragna.  Ola åtte ein liten part av bruket sitt, men han sat likevel sverande tungt i det.  Sume år lagde han ein snaud husmannskatt og sume år var han radt skattefri.  Då tunet brann upp i 1646 vart det endå verre for han, men han livde ikkje lenge etter.  Av borni kjenner me berre sonen Nils, f. ikr. 1635, s. n.  Ola døydde i 1648. 
Ekkja Ragna Særvoll hadde so bruket nokre år.  Ho var fatig og heilt skattefri. 

Nils Olson Særvoll, f. ikr. 1635, bygsla bruket etter mori i 1654.  Kona hans heitte Kristi, men meir veit me ikkje å fortelja um henne.  Av borni kjenner me: Peder, f. 1660, g. 1686 Brita Storum, s. S. 1, Ola, f. 1665, g. 1695 Anna ytre Tuen, s. y. T. 1, Marta, f. 1669, g. 1698 Gudmund ytre Tuen, T2, Anders, f. 1673, s. n., Anna, f. 1679, ug.  Nils var med i basketaket millom grannane, då det gjekk ut over Arne.  Likeins var han saman med grannen Anders i vårsildfisket då dei trekte Lars Berge sine garn, s. br. 2 Nils døydde i 1715.  Kona var død tidlegare, men kva tid veit me ikkje 

Anders Nilsson Særvoll, f. 1673, bygsla farsbruket i 1715.  Han hadde alt i 1709 bygsla bruk 2 på garden då dette var falt.  G. 1713 Kari Lars dtr. Berge, f. 1675.  Dei fekk tvo born, men berre ei dotter vaks upp: Brita, f. 1715 g. 1753 Anders Olson, som tente på Storum.  Brita og Anders Olson budde på Særvoll heilt til han døydde i 1787, og fekk 3 born, men dei tvo døydde unge.  Den som vaks upp var sonen Ola, f. 1755, g. 1783 Margreta Ferstad, s. F. 2. 

Anders Nilsson hadde begge bruki til 1734, då han let bruk 2 frå seg, s. d.  Farsbruket sitt her stjorna han radt til han døydde 81 år gamall.  Då presten Leganger i 1741 ruska upp i den uløyves hoggingi i Lepsøyskogen, måtte ogso Anders for retten.  Han hadde ikkje teke meir enn nokre nedbrotne greiner og gjekk heilt fri.  Grannen Peder Særvoll hadde ein gong teke nokre nedblesne tre som han flota etter båten inn gjenom sundi; men då det var meinis på Særvollsviki måtte han leggja trei frå seg ved iskanten.  Då han nokre dagar seinare skulde henta dei, hadde andre folk teke dei frå han att.  Etter dette hadde heller ikkje han knipe noko i Lepsøyskogen. – Anders døydde i 1754. 
Ekkja Kari Lars dtr. hadde bruket eit par år etter at mannen døydde.  Ho var då 80 år gamall.  I 1756 let ho bruket frå seg og døydde fire år seinare. 

Albrigt Bårdson Skjeie, f. 1725, bygsla bruket i 1756.  G. I 1751 Anna Peders dtr. Sundøy, som var ekkja etter Lars indre Haugland, f. 1720, d. 1761, g. II 1762 Marta Rasmus dtr. indre Moberg, f. 1733.  Born: Brita, f. 1751, Bård, f. 1753, Lars (tvilling) f. 1756, g. 1785 Marta Lysøy, s. L. 1, Rasmus, f. 1767, g. 1795 Anna indre Moberg, s. Nordstraumen 1, Anna, f. 1770, d. ug. 1840, Anders, f. 1774, g. 1805 Kari Sørstraumen, s. S. 1.  3 born døydde unge.  Albrigt var fiskar og var som nemnt ute på sjøen då oberst School krov skyss, s. br. 2.  Han sat sverande smått i det, og ved skiftet etter kona var skuldi hans fire gonger so stor som verdet av det vesle han åtte.  Albrigt døydde i 1800, og Marta i 1779. 

Anders Jakobson Kuven, f. 1752, bygsla bruket i 1781.  G. I 1780 Brita Didriks dtr. Særvoll, f. 1750, d. 1801, g. II 1802 Agata Ols dtr. Hjartåker frå Strandvik, f. ikr. 1770.  Born: Jakob, f. 1780, d. ug. 1805, Peder, f. 1782, g. b. som husmann på plassen Naustbakken under garden Eikeland i Sunnhordland, Agata, f. 1785, d. ug. 1839, Didrik, f. 1788, s. n., Brita, f. 1792, g. 1838 Jon indre Tuen, s. i. T. 2.  Anders sleit hardt og sat smått i det, um ikkje radt so ille som fyremannen.  Han døydde i 1825 og Agata i 1839. 

Didrik Andersson Særvoll, f. 1788, bygsla farsbruket i 1819.  G. 1820 Marta Nils dtr. Lepsøy, f. 1794.  Born: Brita, f. 1820, s. n., Nils, f. 1824, d. ug. 1849, Anna, f. 1827, g. 1857 Knut Lepsøy, s. Røttingen 12, Anders, f. 1829, d. ung, Kari, f. 1832, g. 1862 Henrik Grindevoll, s. Lyssand 8.  Didrik dreiv fiske likeins som dei fleste av fyremennene og sat tolleg godt i det.  Han døydde i 1842. 
Ekkja Marta Nils dtr. stjorna so bruket frå mannen døydde til 1850 då ho let det frå seg til versonen, s. n.  Ho døydde ikr. 1860. 

Lars Engjelson Berge frå Fusa, f. 1809, vart i 1850 gift med Brita Didriks dtr. Særvoll, f. 1821, og bygsla bruket etter vermori.  Dei fekk ein son Engjel, f. 1852, s. n.  I 1860 kjøpte han bruket for 400 spd. og skøytte det på sonen.  Lars dreiv med sjøen likeins som verfaren hadde gjort.  Han vart ikkje gamall på Særvoll då han døydde alt i 1862. 
Ekkja Brita Didriks dtr. hadde so bruket til sonen vart vaksen.  Ho døydde i 1902. 

Engjel Larsson Særvoll, f. 1852, som var eigar av bruket, overtok det i 1874.  G. 1875 Synneva Nils dtr. Bergstø (Søfteland), f. 1847.  Born: Brita, f. 1876, jordmor, g. 1911 Lars Tvedt, s. Os 12, Ingeborg, f. 1877, s. n., Lars, f. 1879, d. ung, Nils, f. 1882, g. 1903 Kaia Lysøy, s. Hauge 22.  Engjel vart heller ikkje gamall på Særvoll, då han fall frå alt i 1882. 
Ekkja Synneva Nils dtr. hadde so bruket radt til 1898.  Ho døydde i 1934. 

Nils Jonson ytre Tuen, f. 1872, vart i 1897 gift med Ingeborg Engjels dtr. Særvoll, f. 1877, og skøytte bruket etter vermori året etter.  Born: Borghild, f. 1898, g. 1919 Nils Lunde, s. L. 5, Engjel, f. 1900, g. Anna Lilletvedt frå Fana, i Amerika, Jon, f. 1902, bygningsmann, i Amerika, Lars, f. 1904, bilfabrikkarbeidar, i Amerika, Vilhelm, f. 1906, g. 1937 Borghild Hans dtr. indre Haugland, Sigvald, f. 1910, d. 1932, Albert, f. 1912, doktar, i Amerika, Agnes f. 1914, sjukesyster, i Oslo, Synneva, f. 1919, på lærarskule.  Nils hev drive bøkkararbeid attåt gardsbruket. 

SÆRVOLL 4. 

Størk Markusson Særvoll, f. ikr. 1634, var husmann på Særvoll i 1660 åri.  Han var gift og hadde ein son, Ola, i 1665.  Størk hadde bustaden sin ein stad nede ved Særvollsviki, og sume av dei som er skrivne som busette i Særvollsviki frå 1680 til 1740, var kannhenda busette på plassen her.  Kor lenge Størk var her, veit me ikkje. 

Ola Alvson Skjeie, f. 1745, hadde eit lite bruk på Særvoll i 1770 åri, og var truleg busett på plassen her.  Ola var fiskar og var ihop med tvo av grannane ute på fiske, då han saman med dei skulde ha skysst oberst School ein dag i 1772, s. br. 2.  I 1781 flutte Ola til Sagebakken under Skjeie, s. S. 6, der ein finn meir um han og huslyden hans. 

SÆRVOLL 5 (Sørhaugen). 

Halvard Andersson Halhjem, f. 1833, som var lærar i Nesjakrinsen og hadde havt bustaden sin i skulehuset på Mosevollen, festa ikr. 1870 eit jordstykke av br. 1.  I 1880 kjøpte han jordstykket for 1080 kroner, men eit eiketre som stod på stykket hans skulde framleis vera hovudbruket sitt eiketre.  Halvard var gift 1863 med Agata Anders dtr. Tyse frå Stord, f. 1827.  Born: Arntina, f. 1865, g. 1891 bakar M. Fotland, b. Bergen, Andreas, f. 1867, d. ug., Arne, f. 1871, lærar, filmsensor, g. 1896 Tora Lykkedrang frå Randøysund, s. O. B. II 68 – 69.  Ei gjenta døydde tidleg.  Sjå um Halvard O. B. I 359 og 369.  Han døydde i 1891 og kona ei tid etter. 

Anders Andersson ytre Tuen, f. 1862, skøytte bruket i 1892.  G. I 1892 Brita Ols dtr. Mobergslien, f. 1864, d. 1895, g. II 1896 Kristi Jakobs dtr. ytre Haugland, f. 1858.  Born: Brita, f. 1898, g. 1923 Engjel indre Haugland, s. ytre Haugland 9, Anna, f. 1902, hushjelp, syerske.  Ei gjenta døydde ung.  Anders hev vore bøkkar og drive med steinarbeid o. 1. 

SÆRVOLL 6 (Sørhaugen, Særvollshaug). 

Hans Nilsson Glesnes frå Sund, f. 1827, som tente på Ferstad, festa i 1864 eit jordstykke av br. 2 og busette seg her.  G. 1862 Guro Hans dtr. Bjørnen, f. 1827.  Born: Nils, f. 1869, sjømann, spurdest ikkje meir, Magdela, f. 1865, d. ug. 1893, Hans, f. 1869, s. n.  Hans dreiv med fiske og ymse arbeid.  Han døydde i 1891. 
Ekkja Guro Hans dtr. hadde so bruket nokre år.  Ho døydde i 1917. 

Hans Hansson Særvollshaug, f. 1869, festa bruket etter faren og kjøpte det i 1921.  Han kjøpte samstundes noko av br. 7, s. d.  G. I 1894 Guro Anders dtr. Sundøy, f. 1856, d. 1933, g. II 1934 Josefine Kvinge frå Masfjorden, f. 1885.  Dei hadde ikkje born.  I 1934 selde Hans bruket og flutte til Birkeland i Fana der han sidan er buande. 

Frk.ne Anna og Sofie Erentsen frå Bergen kjøpte bruket i 1934 og hev sumarbustad her. 

SÆRVOLL 7 (Sørhaugen, Nordli). 

Hans Olson Særvoll, f. 1844, kjøpte i 1880 ein part av br. 2, og festebruket Sørhaugen, s. br. 6, fylgde med i kjøpet.  Hans hadde fyrr havt bruk 1 på garden, og då han flutte frå dette i 1880, busette han seg på det nye bruket.  Han dreiv sidan med fiske og ymse gardsarbeid.  G. 1873 e. Ragnhild Lars dtr. Særvoll, f. p. Søfteland 1846.  Sjå um huslyden hans elles under br. 1.  Hans døydde i 1920. 
Ekkja Ragnhild Lars dtr. skøytte huset og noko av bruket til sonen Ola i 1921, s. n.  Resten selde ho til Hans Særvollshaug, samstundes som han fekk kjøpa festebruket sitt av henne, s. br. 6.  Ragnhild døydde på Heggland i 1924. 

Ola Hansson Særvoll, f. 1889, skøytte noko av mori sitt bruk i 1921.  G. 1915 Astrid Mathiesen frå Bergen.  Ola hev vore maskinmeistar tilsjøs i mange år, men er no brandmeistar ved brandstellet sin sjøavdeling i Bergen.  Han er busett i Bergen. 

SÆRVOLL 8 (Storhaug) 

Kjøpmann Erling Sundt frå Bergen kjøpte i 1917 ein part av utmarki åt br. 1 og 3.  Han hev bygt seg sumarbustad her. 

SÆRVOLL 9 (Åsen). 

Skipsreidar Harald Grieg Martens frå Bergen og kona Herdis Grieg Martens kjøpte ein part av utmarki på Særvoll i 1917 og bygde sumarbustad her.  Dei selde att i 1924 til «A/S Åsen» ved disponent Alf Falch frå Bergen som no hev eigedomen. 

SÆRVOLL 10 (Nordhaug). 

Lars Eivindson Særvollsvik, f. 1906, fekk i 1933 kjøpa ei tuft av br. 6 og bygde her.  Mori og syskeni flutte frå Særvollsvik og busette seg hjå sonen på det nye bruket.